Eerste dagen vrijwilligerswerk

Donderdag 3 oktober

Om half acht zat ik samen met Lysanne en Sander (twee andere Nederlandse vrijwilligers) aan het ontbijt. Lysanne blijft twee weken hier en tref ik later bij de safari en Zanzibar. Sander gaat hier even lang als ik vrijwilligerswerk doen en daarna gaat hij ook mee op Safari. Alles gebeurt hier ‘pole, pole’, wat betekent dat alles op het dooie gemakje gebeurd. We ontbeten op ons gemak en maakte ons klaar. We hadden volgens Charles genoeg tijd, totdat hij zich bedacht dat de school om acht uur begint (!!!) en het al kwart over acht was. Snel hadden we ons verder klaar gemaakt voor de dag en zijn we vertrokken naar Rockland primary school (dit zal mijn vrijwilligersplek de komende tijd zijn). Hier aangekomen stonden alle kinderen van de school, ik schat een aantal tussen de 150 en 200, in verschillende rijen liedjes te zingen. Ze zongen het volkslied van Tanzania, het schoollied en een welkomstlied voor ons als vrijwilligers. Het is aandoenlijk om die kinderen daar te zien staan en het voelde als een enorm warm welkom. Na de verschillende liedjes (wat ze ongeveer 2 keer in de week voor schooltijd doen) gezongen te hebben, was het tijd om ons voor te stellen. Wij stonden op een verhoging, iedereen keek ons aan en we stelde ons voor. Ik voelde mij een beetje ongemakkelijk, doordat ik een stuk hoger dan hen sta, ze voor mij klapten en in koor hello Amber, we love you riepen. Die kinderen lijken zo gedrild te zijn om sociaal wenselijk verdrag te tonen, terwijl ik het juist mooi vind als een kind, een kind mag en kan zijn. Maar dit zal één van de eerste dingen zijn waar ik als persoon anders over denk of tegenaan kijk en mee zou moeten dealen de komende weken. Na het voorstellen liepen alle kinderen in rijen naar de klas. De kinderen die voorbij kwamen, raakte me aan en wreven over mij arm. Het is voor hen telkens erg bijzonder om iemand te zien met een lichtere huidskleur, waarbij er witte kringen ontstaan als je de huid indrukt. We werden voorgesteld aan de directrice van de school, die ons een rondleiding gaf door de klassen. De vrouw sprak niet heel duidelijk Engels, maar het was redelijk te begrijpen. Elke klas die we binnenstapten werd er voor ons gezongen en stonden de kinderen op. De kinderen mochten vragen stellen en daarna vertrokken we weer naar de volgende klas. Er is een babyschool (kinderen van 2,5 tot 4 jaar die met 47 (!!) kinderen in de klas), middle class, pre-unit class (met 40 kinderen in de klas), class 1, class 2, class 3, class 4, class 5 en class 6 (met zes tot acht kinderen in de klas). Ik ging in de ochtend meekijken bij pre-unit class. Bij binnenkomst werd ik gelijk aan het werk gezet met huiswerk controleren. Tussen de les door was het tijd voor een theemoment. We kregen echte thee uit Tanzania met een bak suiker erin en een stukje brood. De thee was amper te drinken en de vullingen vlogen uit mijn mond. Het theemoment had ik samen met Sander en Lysanne en dat is prettig. We konden dingen delen die we tegen kwamen uit de klas en onze bedenkingen bespreken. Het is erg fijn dat je dit met hen kan bespreken en elkaars ideeën te horen. In de klas waren twee juffen aanwezig. Hier is het normaal dat de juffen gedurende dag gewoon uit de klas gaan en de klas alleen achter laten. Dit zorgde voor mij voor lastige situaties waar ik in belanden, maar niet goed wist wat te doen. Ik vind het hier sowieso al lastig om hen verwachtingen te kunnen peilen en daarna nog te kijken naar mijn eigen grenzen. Zoals op het moment dat de juffen het lokaal verlaten, kinderen veel geluid maken en ik daar alleen ben. Ik ben er zelf ook nog niet helemaal over uit of ik dan in moet grijpen of het maar moet laten gebeuren, want als ik er niet zou zijn, zou dit ook zo gebeuren (en dat is een gedachte die ik eigenlijk constant moet hebben, waardoor ik mij niet al te verantwoordelijk voel voor de klas of school). Er wordt van de kinderen verwacht dat zij zo veel mogelijk Engels spreken, maar daarentegen praten de docenten onderling wel Swahili. Hierin ervaar je dat er wel een taalbarrière is, met kinderen, maar ook met docenten. In het begin vond ik het ook lastig om onderling met Lysanne en Sander te praten. Doe je dit in het Engels of in het Nederlands? Aangezien iedereen hier onderling Swahili praat ook wanneer ik in hen bijzijn ben, praten Sander, Lysanne en ik ook Nederlands onderling.

Een ochtend in de klas ziet er rommelig uit. Er is totaal geen structuur, geen plan en geen tijdsdruk (wat op zich best fijn kan zijn op den duur, maar nu nog erg wennen is). De kinderen in de klas hebben een eigen schriftje (wat van ellende uit elkaar valt), moeten samen doen met potloden, pennen en gummen. De opdrachten die uitgevoerd moeten worden, worden vaak klassikaal gedaan. Op het bord schrijft de juf de opdracht en de kinderen moeten deze meeschrijven. Klassikaal opdrachten maken is niet zoals je dat in Nederland hebt. Allesbehalve zelfs. Er wordt een opdracht op het bord geschreven, de kinderen roepen het antwoord, de juf bevestigt het antwoord of ontkracht deze waarna later de hele klas het antwoord gezamenlijk zegt. Ook wordt er gedurende de les regelmatig liedjes gezongen. Wanneer er een juf, meester of de directrice de klas inloopt, wordt deze ontvangen met een lied. Nadat de opdracht klassikaal is gedaan, krijgen de kinderen nog de tijd om het over te schrijven. Vooraf wordt niet gezegd hoe lang ze de tijd krijgen, maar het duurde ongeveer een half uur tot drie kwartier voor hooguit 10 zinnen/opdrachten(!!). Wanneer de kinderen klaar zijn met overschrijven, lopen ze door de klas heen of gaan ze elkaar lopen klieren. De juffen zeggen hier niks van en laten vrijwel alles gebeuren, totdat het de spuigaten uit loopt. De juffen zijn in deze tijd ook vaak de klas uit en komen een kwartier later weer binnen, zonder aan mij door te geven waar ze heen gaan of wat er van mij verwacht wordt. Om de klas stil te krijgen heb je flink wat geduld nodig en de kinderen hebben geen pauze zoals wij deze kennen en gaan niet buiten spelen. Ze krijgen hun ontbijt of lunch in de klas (wordt door twee medewerkers gemaakt, zij zijn de schoonmakers en degene die de maaltijden koken) en blijven daar gedurende de ‘pauze’ niks doen. De kinderen werden alsmaar drukker en drukker (wat ik heel goed kan begrijpen als je constant in een lokaal zit en je energie amper kwijt kan). Voordat ze hun maaltijd nuttigen bidden de kinderen en bedanken ze god en de docent voor de maaltijd. Samen met de andere vrijwilligers heb ik geluncht op Charles zijn kantoor, waar hij zijn verhaal vertelde over de start van Rockland school. Als lunch heb ik hutspot à la Tanzania op, het was erg lekker! Het verhaal van Charles is een erg mooi en ontroerend verhaal, wat omschreven kan worden als volgt:

‘De moeilijkheden die ik ondervond tijdens mijn leven en het opvoeden van mijn kinderen Paschazia en Joel, waren de inspiratiebron voor de oprichting van een school in Ngaramtoni. Voordat ik aan de slag ging als medewerker bij Khaya was het leven hard en was het financieel moeilijk om mijn kinderen naar een privé school te laten gaan. Dit was belangrijk voor mij omdat ze hier Engels konden leren, wat nodig is om een goede toekomst op te bouwen. Staatsscholen geven enkel les in Swahili en veel kinderen missen zo de kans om Engels te leren. Het was echter een grote uitdaging om mijn dochter en zoon naar een privéschool te sturen. De onderwijskosten liepen hoog op dus vaak was er niet genoeg geld over voor kledij of voedsel. Het lukte me toch om Paschazia en Joel enkele schooljaren les te laten volgen in een ‘English medium school’. Jammer genoeg bleef het financieel moeilijk, waardoor ze terug naar een staatsschool moesten gaan. Paschazia, die ondertussen enkele leerjaren geen Engels meer had gehad , bleef hard studeren. Haar Engels was nog steeds goed, dus ik liet haar meedoen aan het ingangsexamen voor een Engelse secundaire school. Ze slaagde voor dit examen, werd toegelaten en hier bloeide ze helemaal open. Iedereen was dol op haar. Het was echter moeilijk om de schoolgelden te kunnen blijven betalen, dus rond 2006 moest ik haar alweer van school veranderen.
De school vond het echter zonde om haar te laten gaan. Ze zochten, zonder mijn medeweten, naar sponsers voor Paschazia. Dit veranderde alles. Met de hulp van de Amerikaanse sponsors kon ze haar secundaire school afmaken. Na enkele jaren kon ze haar sponsors ontmoeten en ging ze zelfs naar Amerika om bij hen te wonen en hier verder te studeren. Ze is 5 jaar bij haar familie in Amerika geweest. Ik zag hoe belangrijk het was voor haar om de Engelse taal te leren en om goed onderwijs te krijgen. Ook zag ik het verschil tussen Staatsscholen en privéscholen.
In 2012 besliste ik om ‘Khaya’, een organisatie die vrijwilligers naar verschillende landen over heel de wereld stuurt, te contacteren. Ik wilde graag voor hen werken en een eigen project opstarten. Ik huurde een huis om de vrijwilligers te kunnen opvangen en Khaya ging akkoord om samen te werken. In het begin werkte ik enkel als coördinator. Ik ving vrijwilligers thuis op en hielp hen bij het vinden van projecten, aansluitend bij hun beroep of interesses, bij lokale scholen, ziekenhuizen… De eerste vrijwilliger kwam in december, 2012.
Nu kreeg ik een nieuwe bron van inkomsten. Een deel hiervan was mijn eigen salaris en een deel kon ik gebruiken om een eigen project op te starten, om mijn winkel te vergroten of voor persoonlijke doeleinden. Ik besloot om mijn kans te wagen en een eigen privéschool op te starten om onderwijs voor kinderen mogelijk te maken en hen zo de kansen te geven die mijn kinderen ook kregen. In Juni 2013 werd de school opgericht. Het was nog heel klein. Zo was er maar één leerkracht die lesgaf aan 23 kinderen en hen voorzag van brood en pap.
Er was geen geld meer over om meubels te kopen, dus ik huurde stoelen, tafels,…
Dankzij de hulp van sommige vrijwilligers vonden we een nieuwe locatie voor de school met ruimte voor wel 5 leslokalen en de mogelijkheid om enkele weeskinderen of kinderen uit arme gezinnen op te vangen. Deze kinderen hadden sponsors die zorgden voor de betaling van hun algemene noden en de schoolbijdragen.
Het project was al gegroeid, maar de toekomst bleef onzeker omdat ik de gebouwen nog steeds huurde. Om als school volledig geregistreerd te kunnen worden, moet je eigenaar zijn van de gronden en de gebouwen. Ook deze moeilijkheid moest ik overwinnen.
De sponsors die de school en de kinderen van het weeshuis financieel ondersteunden, besloten tijdens deze periode ook om hun samenwerking stop te zetten.
God zag dat ik hulp nodig had en hij stuurde me nieuwe vrijwilligers die bereid waren om te helpen, zodat ik in 2015 een eigen stuk grond kon kopen en kon starten met de opbouw van de schoolgebouwen, waar ik altijd al van gedroomd had. Het was de combinatie van hulp van ‘KHAYA’, vrijwilligers die kwamen helpen en enkele grote donaties die ons de mogelijk gaf om dit alles te realiseren.
Hoewel we al heel veel bereikt hebben, is er nog steeds nood aan verbetering.
Om geregistreerd te kunnen blijven, eist de overheid dat we nog een refter, lerarenkamer en ruimte voor sportactiviteiten voorzien. Om dit te kunnen bereiken, moeten we de percelen grond kopen die de school omringen en ons blijven inzetten voor beter onderwijs voor de lokale kinderen. Ik geloof en ik hoop dat het werk dat we doen niet alleen zorgt voor een betere toekomst voor onze leerlingen, maar ook voor alle mensen die hier tewerkgesteld zijn en de ganse gemeenschap van Ngaramtoni.’

De regering hier is erg corrupt wat het voor Charles in veel gevallen erg lastig maakt om zijn school te blijven onderhouden. Hij is vrijwilligers ontzettend dankbaar en hij probeert via sponsors te voldoen aan de eisen van de regering. Nadat we zijn verhaal gehoord hebben, zijn we vertrokken naar Arusha. We moesten geld wisselen voor het kopen van een sim kaart. De dollars konden omgewisseld worden in Tanzaniaanse Shilling en ik denk dat dit de eerste en één van de laatste keren is dat ik één ton op zak heb (wat ongeveer 40 euro is haha!). Nadat we geld hadden gehaald, zijn we een sim kaart gaan halen in Arusha, hebben we boodschappen gedaan in een supermarkt en zijn we naar een écht Tanzaniaanse markt geweest. Het is bizar hoeveel fruit, groente en vis je daar kan kopen én hoeveel mensen er rond lopen. Je wordt bekeken als een lopende attractie. Mensen raken je aan en roepen mazungu naar je. Dit doen ze omdat ze niet weten hoe je heet en je willen begroeten zonder je naam te noemen. Ook hebben we kennis gemaakt met de eerste regen in Tanzania (zo’n vijf druppels regen ongeveer). Na de tour door Arusha zijn we terug naar huis gegaan en hebben we even tijd voor ons zelf gehad. In de avond stond het avondeten weer op ons te wachten en was er weer overheerlijk gekookt. Het heet chips mayai en leek op een omelet van aardappel . Daarnaast hadden we ananas, wat heel anders smaakt dan in Nederland, waarbij het leek of het in de alcohol was gedrenkt. Na het eten hebben we een spelletje gedaan en heb ik mijn eerste Tanzaniaanse douche genomen. Er wordt water gekookt, wat je aanvult met koud water en in een bakje giet en dat is je douche. Het was heerlijk om te douchen en je bent je zoveel meer bewust van het watergebruik. In Tanzania is het normaal dat de stroom meerdere malen op de dag uitvalt. Net voordat ik wilde gaan douchen gebeurde dit, dus ben ik gaan douchen met een zaklamp. Eén ding is zeker, het leven hier is écht back to basic. Na de douche snel mijn bed ingekropen, zodat ik uitgerust aan mijn eerste échte dag vrijwilligerswerk kan beginnen. Lala salama (slaaplekker).

Vrijdag 4 oktober

Om zeven uur zat ik weer aan het ontbijt. Elke ochtend krijgen we wit brood met elke dag ander soort fruit. De (pleeg)kinderen van Charles werden om iets over zeven opgehaald door de schoolbus. Nadat ik ontbeten had, heb ik mijzelf klaar gemaakt voor de dag en mijn tas ingepakt. We waren al een tijdje klaar en waren op Charles aan het wachten, maar hij was nergens te bekennen. Rond half negen kwam hij uit zijn kamer en hij was in de veronderstelling dat we met de schoolbus meegingen, wat een misverstand was. Charles bracht ons naar school en daar aangekomen konden we rouleren van klas. Vandaag zou ik mee gaan draaien in class 2. In deze klas zitten 27 leerlingen en hebben ze twee docenten. Eén juffrouw geeft (ongeveer) 2 uur les en de meester heeft vier dingen op het bord geschreven en is weer gegaan (al stond er in het lesplan dat hij ook twee uur les zou geven?). Bij aankomst in de klas werd er net gestart met Engels lezen (wat hier voorlezen inhoudt) en opdrachten bespreken uit een toets die ze een week eerder gemaakt hadden. Het is mij nog niet helemaal duidelijk of een toets altijd op deze manier wordt besproken, maar nu waren de cijfers erg slecht en werd het besproken. Een groot verschil met Nederland is dat er besproken wordt wat er fout is gegaan, hoe het dan moet en worden er extra opdrachten gegeven en bekeken of de kinderen het snappen. Echter worden de opdrachten opgeschreven op het bord, wordt aan een kind gevraagd wat een antwoord is en krijgt hij/zij een applaus als het goed is, bij een fout antwoord krijgt diegene het ook flink te horen. Er wordt totaal niet gevraagd naar hoe een kind aan een bepaald antwoord komt en er wordt ook niet voorafgaand aan de opdracht besproken hoe je tot een bepaald antwoord kan komen. De juf moest administratief werk gaan doen buiten de klas (geen idee wat ze hier als administratief werk benoemen), waardoor ik voor de klas les moest gaan geven. De opdracht had te maken met de vergrotende en overtreffende trap, have/has toevoegen aan de zin en een opdracht met woorden op alfabetische volgorde te zetten. Er stonden zinnen op het bord en deze ging ik met hen doornemen. Eén kind mocht per keer antwoord geven, wat het moest zijn en hoe hij/zij daarbij kwam. Ik merkte dat ze dit lastig vonden, omdat dat niet de manier is hoe er normaliter les wordt gegeven. Vaak slaan ze veel stappen over en weten ze niet wat ze doen, maar is het iets wat ze aangeleerd is in plaats van uitgelegd. Samen met het betreffende kind ging op zoek naar het juiste antwoord. Normaal moet een kind het antwoord geven en als het fout is wordt er op een nare manier gezegd dat het weer moet gaan zitten. Dit voelde voor mij niet goed, dus ik gaf een kind de mogelijkheid om fouten te maken en daarna samen te kijken naar wat dan het juiste antwoord is en waar het fout ging. Ze straalde wanneer ze het goed hadden en een compliment kregen. Er ontstond dan een twinkeling in de ogen en ze genoten van de positieve aandacht. Later kwam de juf weer in de klas en heb ik de les afgemaakt. Na de Engelse les kwam de meester een aantal sommen op het bord schrijven die ze als huiswerk moesten maken. Verder kregen ze nog tijd om alle opdrachten over te schrijven en in de tussentijd kregen ze pourage (maïspap). Rond één uur (op de planning stond 11 uur) vertrokken we naar het sportveld een stukje verderop. De oudere klassen gingen te voet die kant op en ik mocht mee in een schoolbus met de allerkleinste kinderen. De bussen zaten overvol met kinderen, op de banken zaten drie tot vier kinderen en in het gangpad stonden er nog een aantal. De wegen hier zijn amper begaanbaar en je moet je goed vasthouden, dus het was een enorme uitdaging om de kinderen overeind te houden. Gedurende de rit zongen ze verschillende liedjes. Bij aankomst op het sportveld werden de klassen weer gesplitst en ging ik met mijn klas springtouwen en een bal overgooien. De kinderen hier genieten hier enorm van het moment dat ze naar buiten kunnen en hun energie kwijt kunnen. Ze rennen over het hele veld heen, wat ongeveer twee voetbalvelden bij elkaar is, en stoeien er op los. Het sportveld is van de overheid en één keer in de week mag de school daarvan gebruik maken. Het is best teleurstellend om te zien hoe veel moeite de kinderen hebben om een bal over te gooien, maar gedurende de tijd verstreek leek ze dit steeds beter af te gaan en mocht ik steeds moeilijkere ballen gaan gooien. Wanneer ze die vingen, verscheen er een glimlach van oor tot oor op het gezicht. Op een gegeven moment werd er in plaats van overgegooid naar mij een soort van rugby gespeeld. De kinderen hebben even lekker kunnen ravotten en waren na een middag sporten compleet uitgeteld. Terug in de bus naar het schooltje waren een aantal in slaap gevallen, doordat ze zo moe waren van de week en het sporten. Terug op school ontving ik van een kindje een briefje met tekeningen, hier heb ik een foto van gemaakt. Ze vinden het lastig om Amber uit te spreken, dus hebben ze er Amba van gemaakt. Ik was met een deel van de klas eerder terug op school en ging met ze dansen in de klas en later leerde ze mij wat Swahili. Eerst leerde zij mij van één tot tien tellen en later gingen ze dingen benoemen aan het lichaam. De kinderen mochten op het bord schrijven hoe je het woord in Swahili schreef, wat ervoor zorgde dat er geen chaos om mij heen ontstond en tien kinderen door elkaar gingen roepen hoe ik het woord moest schrijven. Nadat ik het genoteerd had, kreeg ik een overhoring en voor elk juist antwoord kreeg ik een applaus en high five. De kinderen vinden het super leuk om mij hen taal te leren en doen dit erg graag. Ook vinden ze het erg leuk om te horen hoe iets in het Nederlands is. De spraak van Swahili is niet heel erg moeilijk en de meeste letters klinken hetzelfde als in het Nederlands, maar je kan geen herkenning vinden in vertalingen naar Engels, Nederlands of welke taal dan ook. Na een uur arriveerde de andere kinderen en juf in de klas en was het tijd om te gaan eten. De kinderen wassen voor het eten hun handen en eten het eten met hun handen op. De juf verdeelt het eten over de verschillende borden en de kinderen die redelijk snel eten en nog meer willen hebben kans het te krijgen, maar hier geldt wel: ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’. Na de maaltijd werden de kinderen naar huis gebracht met de schoolbus en kreeg ik de mogelijkheid om mee te gaan. Samen met Lysanne en Sander reden we met de schoolbus kinderen naar huis. Ook hier sliep een groot gedeelte van de kinderen. De buschauffeurs hier moeten wel echt goed een bus kunnen besturen, want het is bizar in wat voor smalle straatjes je met een grote bus moet rijden, waar tegemoet komend verkeer ook rijdt. Als mama hier bij zou zijn, had ze de gehele rit haar ogen dicht gehouden, haha! Het is hartverscheurend om te zien in wat voor huisjes en situaties kinderen hier leven. Sommige huisjes zijn niet meer dan paar houten platen en in de rijkere buurten staan echt kasten van huizen met een super goede beveiligde poort. Nadat we de kinderen hadden afgezet, zijn we naar een forest omgeving geweest, waar we bronwater uit de bergen hebben gehaald. We moesten tonnen gaan vullen met water en hebben het water geproefd. Het is heel bizar dat dat water uit de bergen komt en super helder van kleur is. Het smaakte erg lekker! Er kwamen wat kinderen uit de buurt aangelopen die ons rietsuiker hebben laten proeven. Ze kapte de rietsuiker en lieten het ons proeven. Ze zijn hier zo gastvrij en lief, wat mij enorm dankbaar maakt! Na deze ervaring zijn we terug naar het schooltje gereden en hebben we een kijkje genomen in de borderschool. Mijn verwachtingen waren niet groots, maar jeetje, wat ben ik daar geschrokken zeg. De borderschool is een plek waar 35 kinderen verblijven, waarbij het niet mogelijk is om thuis te wonen, door verschillende omstandigheden. Ik had verwacht dat het een soort huisje was waar ruimte was voor de kinderen om huiswerk te maken door een tafel en stoelen en iets van een bank om te kunnen relaxen, naast hun eigen kamer. Maar dit overtrof alles. Ik stond daar met een enorme knoop in mijn maag. Het leek meer op een concentratiekamp dan op een opvang voor kinderen. Ze sliepen met zes tot acht kinderen op een kamer. De wc was een gat in de grond en dat was ook tegelijkertijd de douche. Het was als een binnenplaats van 3 bij 5 meter met daaromheen verschillende deuren waarbij je gelijk in een slaapkamer stond. Er was geen woonkamer, geen keuken, geen spelletjes, geen tekenspullen, helemaal niks. Het beeld was afschuwelijk en de verhalen even meer. De kinderen waren rond half 4 uit school. Ze liepen dan naar de borderschool toe en moesten om en om douchen. Na de douchebeurt deden ze vrijetijdskleding aan en konden ze ‘relaxen’. Relaxen hier betekent: vermaak je zelf met weinig middelen. Rond zes uur (kan ook één tot anderhalf uur later zijn) gaan de kinderen terug naar school. Hier maken ze hun huiswerk en krijgen ze eten. Daarna gaan ze terug naar de borderschool en is het tijd om te slapen. Ik had zoveel plannen en dingen in mijn hoofd om daar te kunnen doen, maar er zijn zo weinig mogelijkheden doordat er een groot tekort aan materialen is. Er wordt dus verwacht dat je creatief bent in oplossingen bedenken, dus ben ik met een aantal kinderen typische dingen uit Nederland en Tanzania gaan opnoemen. Samen met hen zochten we via internet op wat typische dingen zijn en hoe dat eruit ziet. Nadat we de meest belangrijke dingen opgenoemd hadden, heb ik wat muziek opgezet en zijn we gaan dansen. Liedjes als: macarena, head shoulders knees and toes, despacito – deden het erg goed. Het is bizar hoe goed die kinderen kunnen dansen en hoe soepel ze in de heupen zijn. We begonnen het dansen met acht kinderen en stonden na een tijdje met de hele borderschool te dansen. De kinderen genoten enorm ervan en straalde. Je kan merken dat ze die extra individuele aandacht echt nodig hebben. We zouden maar even op de borderschool zijn en snel opgehaald worden, maar het duurde wat langer dan verwacht. We hebben ongeveer twee uur moeten wachten totdat we opgehaald werden, dus het was een super lange en intensieve dag. Bij thuiskomst was ik dan ook echt helemaal gesloopt en kon ik gewoon niet meer. Er was weer heerlijk voor ons gekookt: rijst met bonen, soort van zeewier en watermeloen. We aten samen met Paschazia en Wade. Het is hier normaal dat iedereen eet wanneer hij of zij honger heeft, dus vaak eten wij met z’n drieën of samen met Paschazia. Tijdens het eten werd verteld dat Wade een groot fan is van Frozen en na het eten werden we getrakteerd op verschillende optredens. Uiteraard werd er van ons ook verlangd dat we mee gingen dansen dus hebben we een goede avond gymnastiek gehad. Na ons dansavontuur zijn we lekker ons eigen ding gaan doen en hebben we ons klaar gemaakt voor de nacht. Ondanks dat ik ontzettend dankbaar ben dat ik hier mag en kan zijn, is het ontzettend zwaar en lastig. Het fijne is dat ik samen met Sander en Lysanne hier zit, maar de dagen zijn lang, vol indrukken en vermoeiend. Daarbij is mijn somberheid en kritische gedachten niet helpend en heb ik erg weinig energie. Ik merk dat ik soms dingen van de dag niet bewust meemaak, maar voor nu is het nog een beetje handelbaar. Het is fijn om met Lysanne in de avond te kunnen praten en dingen te kunnen delen, we lopen wel echt tegen een aantal cultuurverschillen op en het is fijn om daar samen over te praten en onze ideeën uit te wisselen. Morgen begint mijn weekend. Al hadden ze daar hier een ander idee van. Ze wilde ons drie eigenlijk laten werken van acht uur tot in de avond. Het was niet zo zeer een vraag, maar eerder een opdracht. Met z’n drieën zijn we het gesprek met Charles aangegaan en hebben we aangegeven dat we in de weekenden juist veel willen zien en tijd voor onszelf willen hebben. Dit was goed, dus dat betekent morgen niet aan het werk, maar de omgeving verkennen. Voor nu lala salama!